Ιστορική Αναδρομή
Το ISLENET είναι το πρώτο Ευρωπαϊκό νησιωτικό δίκτυο για την προώθηση της βιώσιμης ενεργειακής και περιβαλλοντικής διαχείρισης. Ιδρύθηκε από τις νησιωτικές αρχές των Western Isles, Shetland, Orkney, Μαδέιρα, Αζορες και Καναρίων Νήσων. Το ISLENET δρα στο πλαίσιο της Επιτροπής Νήσων της Διάσκεψης των Παράκτιων Περιφερειών.
Στη γνωμοδότησή της η ΕτΠ (Επιτροπή των Περιφερειών) παρουσιάζει τα προβλήματα που αντιμετωπίζουν οι νησιωτικές περιφέρειες της Ευρώπης δίνοντας ιδιαίτερη έμφαση στην ανάγκη η νησιωτικότητα να λαμβάνεται υπόψη κατά το σχεδιασμό Ευρωπαϊκών πολιτικών και κανονισμών στους σχετικούς τομείς, όπως ενέργεια, μεταφορές, αλιείας κ.ά.
Το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο υιοθετεί την πρόταση ψηφίσματος που κατέθεσε ο Ευρωβουλευτής Francesco Musotto υπέρ της λήψης μέτρων για την αντιμετώπιση των ιδιαίτερων προκλήσεων που αντιμετωπίζουν τα Ευρωπαϊκά νησιά και την αξιοποίηση του σημαντικού δυναμικού Ανανεώσιμων Πηγών Ενέργειας με την υλοποίηση έργων βιώσιμης ενέργειας τοπικά.
H Γενική Διεύθυνση Ενέργειας προκηρύσσει πρόσκληση σύστασης νησιωτικών σχημάτων για την υποβολή πρότασης δημιουργίας ενός δεσμευτικού Συμφώνου των Νησιών. Οι νησιωτικές αρχές που συμμετέχουν στο Σύμφωνο καλούνται να πετύχουν το λιγότερο 20% μείωση των εκπομπών αερίων του θερμοκηπίου μέχρι το 2020 μέσω της ανάπτυξης Νησιωτικών Σχεδίων Δράσης Αειφόρου Ενέργειας (ΝΣΔΑΕ). Η κοινοπραξία που κερδίζει αποτελείται από εταίρους των νησιωτικών περιοχών Outer Hebrides της Σκωτίας, Gotland, Samsø, Αζόρες, Μαδέιρα, Κανάρια Νησιά, Βαλεαρίδες, Σαρδηνία, Μάλτα, Νησιά του Αιγαίου, Κρήτη και Κύπρος.
Το Σύμφωνο των Νησιών, η πολιτική πρωτοβουλία των Ευρωπαϊκών νησιών αναγνωρίζεται επίσημα από το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο ως μια Ευρωπαϊκή πρωτοβουλία που υλοποιείται παράλληλα με τη αυτή του Συμφώνου των Δημάρχων.
Η έκθεση της EURELECTRIC παρουσιάζει το δυναμικό των νησιών να αναδειχθούν σε πεδία υλοποίησης καινοτόμων τεχνολογιών βιώσιμης ενέργειας συμβάλλοντας στη μετάβαση της Ευρώπης σε μια μετα-λιγνιτική εποχή.
13 νησιωτικοί εταίροι από όλη την Ευρώπη συστήνουν γεωγραφικά cluster και εργάζονται για την ενίσχυση της πολύ-επίπεδης διακυβέρνησης προκειμένου να ωριμάσουν έργα βιώσιμης ενέργειας. Ένα από τα βασικά παραδοτέα του έργου είναι η Στρατηγική για τα Έξυπνα Νησιά. Η Στρατηγική υπογραμμίζει την ανάγκη συνεργασίας των εμπλεκόμενων φορέων για την υλοποίηση ολοκληρωμένων λύσεων που μεγιστοποιούν τις συνέργειες μεταξύ μεταφορών, ενέργειας, απορριμμάτων, υδατικών πόρων και ΤΕΠ, διευκολύνοντας έτσι τη βιώσιμη τοπική οικονομική ανάπτυξη.
Στη γνωμοδότησή της η ΕΟΚΕ (Ευρωπαϊκή Οικονομική και Κοινωνική Επιτροπή) τονίζει την ανάγκη προώθησης έξυπνων πολιτικών και αναπτυξιακών πρωτοβουλιών για τα νησιά σε Ευρωπαϊκό, εθνικό και περιφερειακό επίπεδο, οι οποίες να λαμβάνουν υπόψη τα ιδιαίτερα χαρακτηριστικά των νησιών. Μεταξύ των προτάσεων είναι και η σύσταση μιας ομάδας εμπειρογνωμόνων για τα νησιά που να επιβλέπει τη διαμόρφωση πολιτικής, καθώς και τη σύσταση μια ανοιχτής πλατφόρμας που να λειτουργεί ως φόρουμ συντονισμού των νησιών.
Στη διάρκεια της 35ης Ετήσιας Συνέλευσης της Επιτροπής Νήσων της Διάσκεψης των Παράκτιων Περιφερειών (CPMR) που έλαβε χώρα στο Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο, 41 νησιά προσχώρησαν στο Σύμφωνο των Νησιών, το οποίο σήμερα αριθμεί 117 μέλη. Επίσης στη Διακήρυξη της Επιτροπής υπογραμμίζεται το δυναμικό των νησιών να προωθήσουν βιώσιμες λύσεις σε μια σειρά από τομείς όπως τα κτίρια, ο τουρισμός, οι μεταφορές, η παραγωγή και διαχείριση ενέργειας, η διαχείριση απορριμμάτων και υδατικών πόρων, η γεωργία, η αλιεία, ο πολιτισμός.
Το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο υιοθετεί το Ψήφισμα και καλεί για ανακοίνωση Θεματολογίου για τα Νησιά της ΕΕ συνοδευόμενου από ένα Στρατηγικό Πλαίσιο της ΕΕ για τα Νησιά με στόχο το συνδυασμό των χρηματοδοτικών μέσων που θα μπορούσαν να έχουν σημαντικό εδαφικό αντίκτυπο.
Αξιοποιώντας τη δυναμική που έχει δημιουργηθεί μετά από χρόνια συνεργασίας και σε μια προσπάθεια να διευρυνθεί η οικογένεια των νησιών της Ευρώπης, το Δίκτυο Αειφόρων Νήσων – ΔΑΦΝΗ διοργανώνει το 1o Φόρουμ των Έξυπνων Νησιών στις 21-22 Ιουνίου 2016 στην Αθήνα. Το Φόρουμ αποτέλεσε μια πρώτης τάξεως ευκαιρία για ανταλλαγή βέλτιστων πρακτικών και εντατική δικτύωση, οδηγώντας σε ενίσχυση των υφιστάμενων και δημιουργία νέων συνεργασιών. 35 και πλέον νησιά από 13 χώρες εκπροσωπήθηκαν, ενώ στις εργασίες συμμετείχαν και φορείς χάραξης πολιτικής και εκπρόσωποι του ιδιωτικού τομέα, με ιδιαίτερο ενδιαφέρον για την προώθηση των υποθέσεων των νησιών σε Ευρωπαϊκό επίπεδο. Στη διάρκεια του Φόρουμ οι νησιωτικοί εκπρόσωποι ξεκινούν να συνδιαμορφώνουν τη Διακήρυξη των Έξυπνων Νησιών, η οποία αυτή τη στιγμή υπογράφεται από Ευρωπαϊκές νησιωτικές τοπικές και περιφερειακές αρχές.
Στην πρόσφατη ανακοίνωσή της «Καθαρή Ενέργεια για όλους τους Ευρωπαίους» η Ευρωπαϊκή Επιτροπή τονίζει το δυναμικό των νησιών να φιλοξενήσουν καινοτόμα έργα συμβάλλοντας έτσι στη μετάβαση της Ευρώπης σε μια έξυπνη, χαμηλή σε άνθρακα και συνεκτική οικονομία.
Στις 20 Φεβρουαρίου η EURELECTRIC δημοσιεύει την έκθεση "Προς την ενεργειακή μετάβαση των νησιών της Ευρώπης" η οποία αναδεικνύει τη συμβολή των νησιών στην ενεργειακή μετάβαση της Ευρώπης. Η έκθεση τονίζει την ανάγκη δημιουργίας ενός Ευρωπαϊκού πλαισίου για τα νησιά, το οποίο θα προσφέρει λύσεις προσαρμοσμένες στις ανάγκες των νησιών για ενέργεια, θα αξιοποιεί το δυναμικό τους να λειτουργήσουν ως προνομιακά πεδία υλοποίησης καινοτόμων τεχνολογιών και θα ενδυναμώνει τις τοπικές κοινωνίες προκειμένου να αναδυθούν σε κινητήριο μοχλό της ενεργειακής μετάβασης στο τοπικό επίπεδο.
Στις 28 Μαρτίου τα νησιά επιστρέφουν δυναμικά στο Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο για να παρουσιάσουν την Πρωτοβουλία «Έξυπνα Νησιά» και να χαράξουν νέους δρόμους για μια καινοτόμο και βιώσιμη Ευρώπη.